Πρώτο άρθρο για το νέο έτος. Οπότε οφείλω καταρχήν να δώσω ευχές για υγεία και δημιουργικότητα στους αναγνώστες μας και στους οικείους τους.
Βαρύ το θέμα που επέλεξα, αλλά όχι αφηρημένο. Προσπερνώντας τη συζήτηση περί του τι ορίζεται ως Τέχνη, μπαίνω στο ψητό προσπαθώντας να αναλύσω σε τι αναφερόμαστε όταν κάνουμε λόγο για “στρατευμένη” τέχνη.
“Στρατευμένη” ονομάζουμε την τέχνη που έχει ως σκοπό την αφύπνιση του κοινού για ζητήματα που απασχολούν τον καλλιτέχνη, αλλά επίσης δείχνει την κατεύθυνση για την αντιστροφή υπαρχουσών καταστάσεων. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η απαξίωση του όρου της εμπορικότητας και η ενασχόληση με στοιχεία της πολιτικής. Στρατευμένη δεν σημαίνει απαραίτητα οριοθετημένη και ανελεύθερη παραγωγή έργων τέχνης, αλλά παραγωγή έργων τέχνης που να εξυπηρετούν έναν ευρύτερο σκοπό.
Έργα αυτού του είδους συντρόφευσαν και συντροφεύουν αγωνιζόμενους και καταπιεσμένους ανθρώπους εδώ και δύο αιώνες. Τους ενέπνευσαν στις πιο μεγάλες τους στιγμές, τους έδωσαν κουράγιο εκεί που το χρειάζονταν και αποτελούν σπουδαίες ιστορικές παρακαταθήκες σε πολλές περιπτώσεις. Φυσικά, υπάρχουν και οι περιπτώσεις που τέτοια έργα είχαν ως σκοπό να σοκάρουν το ακροατήριο, ώστε να επιστήσουν την προσοχή του σε ορισμένα ζητήματα.
Ερχόμενοι στο σήμερα και αφού επικεντρωνόμαστε στην ελληνική μουσική σκηνή παρατηρούμε πως αυτού του είδους η μουσική όχι μόνο επιβιώνει, αλλά γνωρίζει και άνθηση. Υπάρχει πληθώρα καλλιτεχνών όλων των ειδών της μουσικής που επιλέγει να πραγματεύεται άγρια και “δύσκολα” ζητήματα όπως ο πόλεμος, η φτώχεια, η προσφυγιά με πολιτικούς και μη εμπορικούς όρους.
Πρέπει να παρατηρήσουμε πως τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία η μεγάλη πλειοψηφία των μουσικών προσπάθησε να εκφράσει τις ανησυχίες του κόσμου από οποιαδήποτε ιδεολογική μπάντα και αν το δούμε. Άλλοι το επιχείρησαν προσπαθώντας να αφουγκραστούν έστω και λίγο τις ανησυχίες του κοινού τους, ώστε να μην χαρακτηριστούν αδιάφοροι και άλλοι έπιασαν την “καυτή πατάτα” ανοίγοντας τα ζητήματα στο βαθμό που τους άρμοζε.
Η πρώτη κατηγορία δεν θεωρώ πως χρήζει οποιασδήποτε αναφοράς. Μιας και το παρών site ασχολείται κυρίως με τη Hip Hop μουσική θα ήθελα να ξεχωρίσω μερικούς καλλιτέχνες που θεωρώ τη στάση τους ιδιαίτερα έντιμη και αυθεντική, καθώς και τη μουσική τους άξια λόγου. Τέτοιοι είναι οι Social Waste, οι Κοινοί Θνητοί, οι Psyclinic Tactix, ο Βέβηλος και φυσικά πολλοί ακόμη που η μη αναφορά τους δεν μειώνει την αξία τους. Ο χαρακτηρισμός της μουσικής τους ως στρατευμένης μπορεί να βρίσκει διάφωνους κάποιους απ’ τους παραπάνω καλλιτέχνες, καθώς η αναφορά σε αυτούς ήταν αυθαίρετη βάσει των αξόνων που τέθηκαν παραπάνω στο κείμενο. Ταυτόχρονα υπάρχουν αρκετοί καλλιτέχνες που επιχειρούν να προσεγγίσουν ζητήματα, διότι οι καταστάσεις το επιτάσσουν, χωρίς όμως να κατέχουν το απαραίτητο υπόβαθρο και δυστυχώς χωρίς τα πεπραγμένα τους να επιβεβαιώνουν τα λεγόμενά τους.
Κατά τη γνώμη μου, η Τέχνη, σε οποιαδήποτε μορφή της, που πραγματεύεται ζωτικής σημασίας ζητήματα και διαλέγει σε ποια μεριά της ιστορίας θέλει να καταγραφεί είναι απαραίτητη στο σήμερα, όπως ήταν και στο χθες και θα είναι και στο αύριο. Όπως έλεγε ο Pablo Picasso “Η Τέχνη δεν είναι για διακόσμηση, η τέχνη πρέπει να είναι όπλο για μάχη” και κατ’ εμέ όποιος καλλιτέχνης νοιάζεται για τον ανθρώπινο πόνο σε οποιαδήποτε μορφή του, οφείλει να βάλει και αυτός το λιθαράκι του μέσω της Τέχνης που παράγει στην αλλαγή αυτού του σάπιου κόσμου.
Υ.Γ. Πριν λίγες μέρες έφυγε από κοντά μας ένας υπέροχος άνθρωπος και μουσικός, ο Θάνος Μικρούτσικος. Τα λόγια είναι πολύ φτωχά μπροστά σε μία τέτοια απώλεια. Θα ήθελα μόνο να προτρέψω τους αναγνώστες να έχουν τη φράση “Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία” χαραγμένη στο μυαλό τους όποτε κυνηγάνε το “αδύνατο”.
