Οι καλλιτέχνες βρισκόμαστε εδώ και σχεδόν ένα χρόνο σε μια εξαιρετικά δύσκολη θέση, δεδομένης της παύσης των πολιτιστικών εκδηλώσεων, αλλά και της μη επαρκούς στήριξής μας από το κράτος όλο αυτό το διάστημα. Στις δυσκολίες αυτές ήρθε να προστεθεί ένα ακόμη πρόβλημα, το οποίο, ωστόσο, δεν αφορά μόνο την καλλιτεχνική κοινότητα, αλλά και κάθε ελεύθερα σκεπτόμενο κοινωνικό ον.
Για να τοποθετήσουμε το ζήτημα #ArtCensorship σε μια αντικειμενική και ρεαλιστική βάση παραθέτω το σχετικό απόσπασμα από το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε τόσο από ΝΔ, όσο και από ΣΥΡΙΖΑ αυτολεξεί, σαν υπενθύμιση για όσους το έχουν ήδη διαβάσει και σαν ενημέρωση για όσους δεν το έχουν διαβάσει ακόμα:
Άρθρο 6 (αρχικό): Οι υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων δεν πρέπει: α) να εμπεριέχουν υποκίνηση σε βία ή μίσος εναντίον ομάδας ανθρώπων ή μέλους ομάδας, ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής, ιθαγένειας ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού, β) να εμπεριέχουν δημόσια πρόκληση σε τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος, σύμφωνα με τα άρθρα 187Α ΠΚ, 187Β ΠΚ και 32 έως 35 του ν. 4689/2020 (Α΄103).
Άρθρο 8 (τροποποιημένο): Απαγόρευση υποκίνησης σε βία ή μίσος και δημόσιας πρόκλησης σε τρομοκρατικό έγκλημα.
Όπως φαίνεται πρόκειται για μια τροποποιημένη και εμπλουτισμένη εκδοχή τη ευρωπαϊκής οδηγίας για την παροχή υπηρεσιών στον οπτικοακουστικό τομέα στο νομοσχέδιο αυτό (άρθρο 8) και δυστυχώς τα δείγματα που έχουμε από χώρες του εξωτερικού, στις οποίες εφαρμόστηκε την τελευταία διετία δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.
Αν αναλογιστούμε ότι στην Γερμανία και στην Ισπανία έχουν γίνει ήδη 76 διώξεις, ενάντια σε καλλιτέχνες, που μέσα από τα έργα τους έκαναν κριτική στην πολιτική του Ισραήλ απέναντι στους Παλαιστινίους φαίνεται πως τα όρια της εφαρμογής της συγκεκριμένης ευρωπαϊκής οδηγίας παραμένουν ασαφή. Μάλιστα μετά την ποινική δίωξη του ράπερ Pablo Hasel στη Βαρκελώνη, ακολούθησαν μαζικές αντιδράσεις που φέρνουν τροποποιήσεις στο αντίστοιχο ισπανικό νομοσχέδιο. Ο Ισπανός ράπερ τελικά θα εκτίσει ποινή 9 μηνών φυλάκισης.
Στη χώρα μας από πολλούς δημοσιογράφους χαρακτηρίζεται ως ‘ ‘ «τρομονόμος», διότι δίνει ποινές φυλάκισης από 3 σε 5 χρόνια για «δημόσια απειλή» μέσω διαδικτύου. To υλικό που αναρτάται στο διαδίκτυο, πλέον δε θα λογοκρίνεται και θα «κατεβαίνει» απλά βάσει ενός αλγορίθμου του YouTube ή μιας πολιτικής του Facebook όπως γινόταν μέχρι τώρα, αλλά ο δημιουργός του και ο χρήστης που θα το δημοσιεύει θα διώκεται ποινικά.
Ήδη από το παρελθόν είτε άμεσα είτε υπογείως με κόψιμο κομματιών από το ραδιόφωνο, σειρών και ταινιών από την τηλεόραση και τροποποίηση περιεχομένου σε έργα παρατηρείται λογοκρισία στις τέχνες του θεάτρου, της μουσικής και της λογοτεχνίας. Αγαπημένα έργα του Γενίτσαρη, του Τσιτσάνη, του Χατζιδάκη και το μεγαλύτερο μέρος της μουσικής εργογραφίας του Μίκη Θεοδωράκη (και όχι μόνο φυσικά) έχουν λογοκριθεί.
Το ζήτημα αυτό μας αφορά όλους, την ίδια την τέχνη, τους υποστηρικτές της και τους δημιουργούς που την υπηρετούν.
Ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος μαζί με διάφορα πολιτιστικά σωματεία, αλλά και μεμονωμένους καλλιτέχνες, καταδίκασαν απερίφραστα το επίμαχο άρθρο 8, εκφράζοντας την άποψη ότι θα δημιουργούσε ένα απόλυτα σκοταδιστικό τοπίο για την ελεύθερη έκφραση και προχώρησαν όχι μόνο σε λόγια, αλλά και πράξεις. Συγκεκριμένα, ο Σύλλογος συγκέντρωσε πάνω από 7.000 υπογραφές ενάντια στην εφαρμογή του σχετικού νομοσχεδίου από καλλιτέχνες και κάλεσε σε παν-καλλιτεχνική διαμαρτυρία έξω από τη Βουλή, καταθέτοντας το ψήφισμα που βρήκε ευρεία αποδοχή.
Κλείνοντας, τα ερωτήματα που γεννιούνται είναι πολλά, καθώς η τέχνη φαίνεται να μην απελευθερώνεται όπως υποστηρίζουν οι εκάστοτε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αλλά τελικά να φιμώνεται.
Τελικά, η εφαρμογή αυτού του νομοσχεδίου στην χώρας μας θα καθορίζει ένα τραγούδι ή μια ταινία, για παράδειγμα, που στρέφεται ενάντια στην κατάχρηση της εξουσίας από την αστυνομία ή στον σωρευμένο πλούτο σε βάρος άλλων κοινωνικών ομάδων νόμιμο ή όχι;
Εμβληματικά έργα καλλιτεχνών όπως οι Cure, οι Sex Pistols, οι Dead Kennedys, οι The Clash, το διαχρονικό Bella Ciao και αντίστοιχα έργα επαναστατικής φύσεως, το μεγαλύτερο μέρος της εργογραφίας του Θεοδωράκη και του Τζίμη Πανούση και τα μουσικά σχήματα που συγκαταλέγονται στην σημερινή ελληνική hip hop, metal και punk μουσική θα πρέπει να απαγορευτούν;
Και για να μην μείνουμε σε αυτά τα λίγα παραδείγματα κλείνω με αυτές τις ερωτήσεις σαν τροφή για σκέψη για τον πολιτισμό, που είναι η ψυχή κάθε τόπου, η φωνή και η αλήθεια του. Η τέχνη αποτελεί φορέα και μέσο επαφής μεταγενέστερων γενεών με την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα και την απόλυτη αλήθεια της εκάστοτε εποχής κάθε τόπου. Τα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα και ο χώρος των καλλιτεχνών από παντού ψυχορραγεί.
Συντάκτρια: Σοφία Παραστατίδου
Διαβάστε επίσης
- None Found
